Veel mensen vragen zich af hoe de relatie tussen koud water blootstelling en ademtechnieken eruit ziet. In deze blog ga ik daar dieper op in.
Relatie ademhaling en zenuwstelsel
De reden dat de ademhaling wordt gebruikt, is omdat we het zenuwstelsel willen reguleren. Het zenuwstelsel kent twee standen. De eerste is de actieve stand, de sympathicus, waarin ons lichaam wordt geactiveerd. Bloed stroomt naar de hersenen en spieren om beter te kunnen functioneren, of om te kunnen vechten of vluchten (de ‘fight or flight’ reactie van het zenuwstelsel). De ademhaling versnelt en verhoogt zich in deze actieve stand. De tweede stand is de passieve stand, de parasympathicus, die ons lichaam in de ontspan en herstel modus brengt. Het bloed stroomt dan naar onze spijsvertering om te verwerken en te herstellen en de ademhaling vertraagt (de ‘rest and digest’ functie van het zenuwstelsel).
Stress respons in het koude water
Wanneer we het koude water ingaan, dan geeft dat een stress respons aan ons lichaam. Instinctief gaat ons lichaam in de fight en flight modus. Het sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd, waarbij onze spieren zich aanspannen en de ademhaling omhoog schiet. Dit is functioneel wanneer er inderdaad sprake is van dreiging, maar in geval van koudetraining zorgen we juist voor een veilige en verantwoorde wijze van koudeblootstelling. Het is daarom belangrijk om het lichaam het signaal te geven dat het veilig is. En dat is waar we de ademhaling voor gebruiken.
Koude water als metafoor voor andere stress situaties in je leven
In de training begeleiden we je om het lichaam via de ademhaling in ontspanning te brengen. Door dit in het koude water te beoefenen, train je je lichaam automatisch om ook op andere stress momenten te kunnen schakelen van stress naar ontspanning.
Doordat veel mensen constant druk en stress ervaren in het dagelijkse leven, bevinden ze zich veelal in het sympathische zenuwstelsel. Vaak kunnen ze niet eens meer terugkeren in de ruststand en herstellen ze daardoor niet. Chronische stress leidt daarmee steeds vaker tot overspannenheid, fysieke klachten en zelfs burn out.
Reguleren zenuwstelsel
Zoals het zenuwstelsel de ademhaling beïnvloedt, zo kunnen we andersom ook via de ademhaling ons zenuwstelsel reguleren. Door in een situatie van stress de ademhaling te kalmeren en te verdiepen brengen we het lichaam terug in de parasympathische stand en daarmee tot rust. Wanneer we het koude water inlopen, of onder de koude douche stappen, dan maken we bewust contact met de ademhaling en vertragen we de ademhaling na de stressrespons. Het lichaam voelt dat het veilig is, de spieren ontspannen zich en de ademhaling komt verder tot rust.
Toegang tot de gezondheidsvoordelen
En laat dat nu net de beste manier zijn om met koud water om te gaan, niet met de kiezen op elkaar, maar juist vanuit een diepere focus en ontspanning. Juist op die manier krijgen we toegang tot de mentale en fysieke voordelen die koudetraining met zich meebrengt. Vanuit de rust ga je merken dat je veel langer in het koude water kan verblijven en ervaar je vervolgens van binnenuit de positieve boost aan energie die het koude water je geeft.
Wetenschappelijk onderzoek naar ademtechnieken
We gebruiken in onze training de techniek van de hartcoherentie. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze techniek stress vermindert, de bloedruk verlaagt en het immuunsysteem versterkt. Het helpt daarmee onder andere bij concentratieproblemen en slaap problemen. Meerdere deelnemers van de trainingen hebben aangegeven hierdoor beter te slapen.
In de drieweekse training besteden we naast de hartcoherentie ook aandacht aan de Tummo ademhaling (ook bekend als de Wim Hof techniek). Het is een actievere vorm van ademhaling waarbij je eerst het zenuwstelsel activeert, en vervolgens weer tot rust brengt. Hierin train je het lichaam om iedere keer te schakelen tussen gezonde activiteit en rust. Dit helpt omdat vaak juist het vermogen om te schakelen tussen de actieve en passieve stand lastig is voor veel mensen, waardoor ze lastiger in de ontspanning komen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat ook deze techniek vele gezondheidsvoordelen met zich mee brengt.
Misvatting
Wat veel mensen denken voordat ze met koudetraining beginnen, is dat ze sneller, meer en dieper moeten ademen wanneer ze het koude water ingaan. Dat ze de Wim Hof methode (ofwel Tummo ademhaling) moeten inzetten. Dit is een zeer krachtige ademhalingstechniek, maar niet de techniek die ín het koude water wordt toegepast. Sterker nog, dit raden we ten zeerste af omdat het niet veilig is om te doen in het water.
Pluk de voordelen van koudetraining
Koudetraining biedt een verantwoorde manier om te verbinden met je lichaam en beheersing te krijgen over je eigen zenuwstelsel. Met de technieken bouw je een sterkere gezondheid en meer zelfvertrouwen op, daar kan je in veel situaties voordeel uit halen.
Tot slot maakt dit het voor jou mogelijk om je grenzen te verleggen en te kunnen genieten van de winterse natuur! --- Lees je goed in wanneer je zelfstandig begint met koudetraining. Bekijk de contra-indicaties bij de 'veelgestelde vragen' op de programma-webpagina. Als je buiten gaat winterzwemmen, is het belangrijk om altijd samen met iemand anders te gaan. Bouw het rustig op en ga niet te lang. De trainers van het Centrum voor Koudetraining zwemmen meestal niet langer dan 1 tot 1,5 minuut. Dagelijks koud afdouchen doen wij meestal niet langer dan 30 seconden. Wij raden iedereen aan om een training te volgen voordat je begint met koudetraining; bekijk de data op onze website.